Consument vaart blind tijdens energiestorm

Via een prijsvergelijker de goedkoopste formule voor elektriciteit en gas zoeken, is haast onbegonnen werk. ‘Formules die 500 tot 600 euro goedkoper lijken, kunnen toch duurder uitvallen’, zegt energiespecialist Kris Voorspools.

Tarieven vergelijken werd de voorbije maanden aangeraden als wapen tegen de torenhoge energieprijzen. 

Prijsvergelijkers geven voor elke verbruikssituatie een ranking van de goedkoopste contracten van de leveranciers op de markt. 

Maar wie prijzen vergelijkt via de officiële prijsvergelijker van de Vlaamse energiewaakhond Vreg (V-Test) 

of commerciële alternatieven als energie-vergelijker.be of mijnenergie.be vindt niet altijd het tarief dat het goedkoopst zal uitvallen. 

Met andere woorden: de consument heeft geen betrouwbaar kompas nu het enorm stormt op de stroom- en gasmarkten.

Prijsvergelijkers stellen sommige formules 500 tot 600 euro per jaar goedkoper voor. Dat is absurd.

Energiecontracten met variabele prijzen vergelijken via een prijsvergelijker? ‘Ik zou niet weten hoe je dat moet doen, 

want er staat niet voldoende informatie om een juiste inschatting te maken’, zegt Kris Voorspools, de CEO van 70GigaWatt Consulting. 

Hij analyseerde tal van prijsformules en kwam tot de vaststelling dat sommige tarieven die als goedkoopste uit een prijsvergelijker komen niet goedkoper zijn dan andere.

‘Contracten waar de prijzen elk kwartaal worden aangepast, staan nu bovenaan in de lijst met goedkoopste contracten. 

Gelijkaardige formules waarbij de prijzen elke maand worden aangepast, komen honderden euro’s duurder uit’, zegt Voorspools. 

Maar in de praktijk zullen klanten ongeveer dezelfde eindfactuur hebben. ‘Die grote artificiële verschillen eruit filteren is voor consumenten onbegonnen werk’, zegt Voorspools.

Hoe dat kan? 

Variabele prijzen volgen via formules de prijsevoluties op de elektriciteits- en gasbeurzen waar de leveranciers energie kopen. 

Soms wordt gewerkt met maandelijkse gemiddelden van die prijzen op energiebeurzen. In andere contracten worden de gemiddelde prijzen per kwartaal geïndexeerd. 

Prijsvergelijkers maken een inschatting van elke prijsformule op basis van de laatst gekende waarde van elke parameter. Maar de ene parameter geeft een gunstiger beeld dan de andere.

Wie in december een prijsvergelijking doet, krijgt bij een maandelijks geïndexeerde prijs een resultaat dat berekend is op basis van de gemiddelde prijs in november. 

Voor driemaandelijkse prijzen wordt gerekend met de gemiddelde prijzen in het derde kwartaal. 

Maar omdat de prijzen in de periode juli-september veel lager waren dan die in november is de kwartaalparameter nu veel lager dan de maandelijkse parameter.

Verleden

In periodes van prijspieken zijn prijsstijgingen via kwartaalindexformules veel minder snel zichtbaar dan bij maandelijks geïndexeerde formules. 

‘Eigenlijk is er een probleem met beide: ze kijken naar parameters uit het verleden die niet noodzakelijk iets zeggen over de toekomst’, zegt Voorspools. 

‘Ook bij minder sterke stijgingen is er een perceptieprobleem. Maar nu worden formules met een kwartaalparameter 500 tot 600 euro goedkoper per jaar voorgesteld dan die met een maandparameter. Dat is absurd.’

‘De V-Test is geen goede manier om prijzen te vergelijken’, zegt Voorspools. 

Hoe het dan wel zou moeten? 

‘Door een prognose te maken van de toekomst via forwardprijzen, marktinschattingen van toekomstige maandelijkse prijzen. 

Dat is nooit perfect, maar wel beter dan alleen naar het verleden te kijken.’

Het moeilijke is dat een prijsvergelijker dan allerlei berekeningen en inschattingen moet maken en dat niet voor alle parameters forwardprijzen beschikbaar zijn. 

Prijsvergelijkers willen zich daar niet aan wagen omdat de huidige methode voldoet aan het charter van de federale energiewaakhond CREG. 

Maar dat kwaliteitslabel geeft dus geen garantie op een goede inschatting.

De CREG lijkt zich bewust van het probleem. Hij wees de leverancier Mega onlangs zwaar met de vinger. 

De energiewaakhond klaagt aan dat Mega opportunistisch zou switchen tussen maandelijkse en driemaandelijkse indexering om beter te scoren in prijsvergelijkers. 

Voorspools vindt de uithaal naar Mega niet helemaal correct. 

‘Zelfs als leveranciers er niet creatief mee omspringen, heb je een virtueel verschil tussen producten die op maandbasis geïndexeerd worden en andere op kwartaalbasis. De consument is nog meer in de war dan vroeger.’

Voor alle duidelijkheid

Prijzen vergelijken voor contracten met vaste tarieven gaat wel correct via prijsvergelijkers. 

Maar die contracten zijn nu erg duur en worden nog amper aangeboden door leveranciers. ‘En het is opletten als het contract na een jaar verloopt, want dan is niet helemaal duidelijk wat je krijgt’, zegt Voorspools.

Bron: tijd.be